Złoto jest niezwykłe. To metal od tysięcy lat kojarzony z bogactwem, którego atomy ukształtowały się w gwałtownych zjawiskach we wszechświecie. Czyste złoto powstaje w gwiazdach. Moment, w którym zachodzi ten proces, po raz pierwszy udało się uchwycić naukowcom dopiero w 2017 roku.
Można więc powiedzieć, że każdy złoty pierścionek jest efektem kosmicznej eksplozji sprzed miliardów lat. Czy myślisz o tym, gdy wybierasz złotą biżuterię? Być może dzięki temu jeszcze przychylniej zaczniesz spoglądać na ten niepowtarzalny metal szlachetny.
Przez stulecia złoto było znane wyłącznie ze swojej ciepłej żółtej barwy. Dziś jednak mamy pełen przekrój kolorów, których możemy szukać w różnych odmianach tego kruszcu. Poza klasyką żółtych, białych i różowych odcieni w jubilerstwie spotyka się także czarne, niebieskie, a nawet czerwone złoto.
Każdy z tych kolorów kryje w sobie inną historię – przekonaj się, która z nich najlepiej pasuje do Twojej.
Jakie są kolory złota i od czego zależą?
Czyste złoto ma intensywnie żółtą barwę. Samo w sobie nie nadaje się jednak do produkcji biżuterii – jest zbyt miękkie. Dlatego od wieków łączy się je z innymi metalami i to właśnie ich dodatek decyduje o barwie i właściwościach stopu.
- Miedź w stopie złota nadaje mu ciepłe tony – od delikatnego różu po bardziej wyraziste czerwienie.
- Srebro, pallad, platyna, cynk i nikiel ochładzają barwę złota i rozjaśniają odcień biżuterii.
- Ruten i rod mogą nadać głęboką czerń (metale najczęściej wykorzystuje się je do powlekania złotej biżuterii).
To paleta barw, które można mieszać, każdorazowo uzyskując zupełnie inny kolor złota.
Żółte złoto
Żółty kolor złota to archetyp – najstarsza i najbardziej rozpoznawalna forma kruszcu. Od tysięcy lat był utożsamiany z boskością, władzą i wiecznością.
Powstaje ze stopu czystego złota z niewielkim dodatkiem srebra i miedzi. Domieszki innych metali są niezbędne – poprawiają właściwości stopu, ale jednocześnie nie odbierają pożądanego, ciepłego odcienia żółtego złota.
Biżuteria z żółtego złota jest synonimem klasyki. Choć to porównanie pojawia się praktycznie zawsze, to nie sposób go pominąć. Idealnie oddaje charakter tego metalu szlachetnego. Obrączki, sygnety, bransolety czy medaliony z żółtego koloru złota odwołują się do wielowiekowej tradycji.
Białe złoto
Biały kolor złota zaczął pojawiać się w jubilerstwie dopiero w XX wieku jako odpowiedź na rosnącą popularność platyny. Ten rodzaj kruszcu miał być jej lżejszą, łatwiejszą w obróbce i znacznie trwalszą niż srebro opcją chłodnej elegancji.
Stop z palladem, platyną lub niklem daje naturalnie kremowy odcień koloru złota. Aby uzyskać intensywną, srebrzystą barwę, biżuterię pokrywa się cienką powłoką rodu. Choć warstwa ma zaledwie 0,2-0,4 mikrometra, nadaje złotu lustrzany blask, którego nie da się pomylić z żadnym innym metalem.
Białe złoto na tle innych rodzajów tego kruszcu jest postrzegane jako najbardziej nowoczesne i minimalistyczne, a jednocześnie wciąż bardzo eleganckie.
Zobacz także: Białe złoto a srebro
Czarne złoto
Czarny kolor złota uzyskuje się w jubilerstwie na dwa sposoby – przez pokrycie warstwą rutenu lub rodu biżuterii z klasycznego rodzaju złota albo w procesie oksydacji, który zmienia kolor powierzchni metalu.
- W SAVICKI jako pierwsi wprowadziliśmy na polski rynek modele czarnej biżuterii – w naszych pracowniach do tworzenia niezwykłych modeli pierścionków i obrączek wykorzystujemy metodę pokrywania złota cienką warstwą ciemnego metalu.
Efekt jest spektakularny – głęboka, matowa lub połyskująca czerń złotej biżuterii, która silnie kontrastuje z diamentami, rubinami czy szmaragdami. Co ważne dla wielu klientów, charakter tego efektu można stopniować. Na rynku można znaleźć złoto w bledszych odcieniach, które wpadają bardziej w tony grafitu, oraz w takich, które są intensywnie czarne i wręcz idealnie dopełniają blask ciemnych klejnotów (np. czarnego diamentu czy onyksu).
Sprawdź również: Co to jest i jak powstaje czarne złoto?
Czerwone złoto
Czerwony kolor złota jest efektem obecności miedzi w stopie. Im jest jej więcej, tym odcień staje się intensywniejszy.
- Czerwony stop ma nietypową cechę – próbę 583, gdzie standardem w jubilerstwie jest próba 585. Wartości odnoszą się do procentowego składu kruszcu (o tym więcej przeczytasz poniżej). Te pozornie nieznaczące 2% dają dużą różnicę i wyraźnie zmieniają kolor złota.
Czerwone złoto swoją największą popularność zdobyło w XIX wieku w Rosji. Stąd do dziś na świecie kruszec z wyraźnymi nutami czerwieni znany jest także jako ruskie złoto. Obecnie uznaje się je za bardzo niszowe. Unikatowość przyciąga kolekcjonerów i osoby, które pragną wyróżnić się jednym z najbardziej nietypowych wyborów. Można powiedzieć, że jego cena również jest „kolekcjonersko” wysoka.
Różowe złoto
Różowy kolor złota to efekt połączenia czystego złota z miedzią i niewielką ilością srebra (już w klasycznych proporcjach próby 585). Dzięki temu uzyskuje się subtelniejszą, pastelową barwę niż w stopach czerwonych. Odcień bywa określany jako romantyczny i delikatny.
- Moda na różowe złoto rozkwitła już w XIX wieku, ale prawdziwy renesans przeżywa w ostatnich latach. Coraz częściej różowy kruszec wybierany jest przez młodsze pokolenia w modelach pierścionków zaręczynowych i obrączek.
W towarzystwie diamentów daje efekt lekkości i świeżości, dobrze komponuje się z jasną karnacją, a z kolorowymi kamieniami jubilerskimi tworzy wrażenie ciepła i harmonii.
Niebieskie złoto
Niebieskie złoto to prawdziwy rarytas w jubilerstwie. Ceny za tego typu biżuterię potrafią zaskakiwać. Powstaje poprzez stopienie złota z żelazem lub galem, rzadziej dzięki tworzeniu warstwy tlenków na powierzchni.
W efekcie uzyskuje się intensywny, metaliczny odcień niebieskiego, który wygląda niemal futurystycznie. Ten kolor złota nie pojawia się w regularnych kolekcjach sklepów jubilerskich – jest bardzo trudny w obróbce i kosztowny. Spotyka się go głównie w projektach artystycznych, unikatowych oraz kolekcjonerskich.
Czym jest próba i jakie są próby złota?
„Próba” jest określeniem, które mówi, ile czystego złota znajduje się w stopie jubilerskim. Zazwyczaj nie mamy do czynienia z biżuterią wykonaną w 100% z czystego złota (próba 1000). Taki metal jest zbyt miękki i bardzo łatwo się odkształca.
Jak już wiesz, złoto łączy się z innymi metalami, aby nadać mu większą wytrzymałość i odpowiednią barwę.
System oznaczania wartości prób złota ma dwie równoległe formy:
- karatową – w której czyste złoto ma 24 karaty,
- dziesiętną (metryczną) – wartość wyrażaną w promilach – np. próba złota 585 oznacza, że w 1000 częściach stopu znajduje się 585 części czystego złota (58,5%).
Najczęściej spotykane próby złota to:
- próba 750 (18-karatowe złoto),
- próba 585 (14-karatowe złoto),
- próba 333 (8-karatowe złoto).
Rzadziej dostępne wartości próby złota to:
- próba 999 (24-karatowe złoto – często utożsamiane z „czystym złotem”),
- próba 960 (23-karatowe złoto),
- próba 500 (12-karatowe złoto),
- próba 375 (9-karatowe złoto).
Czy rodzaj złota wpływa na cenę złotej biżuterii? Jakie złoto jest najdroższe?
Rodzaj złota to tak naprawdę jeden z głównych czynników warunkujących jego cenę. Im więcej czystego złota w stopie, tym wyższa wartość wybranej biżuterii, która została z niego wykonana.
Biżuteria z próby 750 będzie droższa od tej z próby 585. Czyste złoto będzie osiągać najwyższą cenę.
Jakie złoto jest najpopularniejsze?
Na polskim rynku dominuje złoto żółte, białe i różowe w próbie 585. To stop o dobrej trwałości i estetyce, który spełnia oczekiwania większości klientów.
Coraz częściej klienci interesują się także czarnym kolorem złota. Zazwyczaj w zapytaniach pojawia się wtedy epitet „wyjątkowa biżuteria” – jak najbardziej słusznie, ponieważ właśnie ten rodzaj kruszcu potrafi zaskoczyć swoim pięknem, niepowtarzalnością i symboliczną wartością.